Merkeziyetsiz Yapay Zeka Ağlarında Blockchain Teknolojisinin Rolü

Avrupa Birliği (AB), teknolojik yenilik alanında öncü olmaya devam etmek istiyorsa, blockchain teknolojisi ve yapay zeka (AI) alanındaki gelişmeleri yakından takip etmeli ve bu iki alanın birleşmesinden doğan fırsatları değerlendirmelidir. Bu bağlamda, Avrupa Blockchain Gözlemevi ve Forumu'nun (EUBOF) yakın zamanda yayımlanan raporu, AB'nin bu dönüşüme hazırlıklı olması gerektiğinin altını çizmektedir.

EUBOF, Avrupa Komisyonu'nun bir girişimi olarak faaliyet göstermektedir. Kurum, Avrupa genelindeki blockchain gelişmelerini izleyerek analiz eder ve bu konuda raporlar sunar. 24 Mayıs 2024'te yayımlanan son rapor, blockchain teknolojisinin diğer teknolojilerle entegre olma ve yenilikçi uygulamalara zemin hazırlama potansiyelini vurgulamaktadır.

Raporda özellikle blockchain ve yapay zeka arasındaki yakınlaşmaya dikkat çekilmektedir. EUBOF, hassas yapay zeka veri setlerinin blockchain üzerinde güvenli bir şekilde depolanmasının, "veri güvenliğinin kritik önem taşıdığı sağlık ve finans alanlarında" faydalı olabileceğini öngörmektedir. Blockchain teknolojisinin sunduğu güvenlik ve şeffaflık özellikleri, yapay zekada kullanılan hassas verilerin korunması için ideal bir ortam sağlayabilir.

Bu yakınlaşmanın bir diğer önemli potansiyeli ise merkeziyetçi olmayan yapay zeka ağlarının geliştirilmesidir. Rapora göre, blockchain teknolojisi, yapay zeka sistemlerinin merkeziyetçi yapısını ortadan kaldırarak, daha demokratik ve işbirliğine dayalı bir yapay zeka ekosisteminin kurulmasına katkıda bulunabilir. Bu sayede, veri tekel olma riski azaltılabilir ve yapay zeka geliştirme süreçleri daha fazla paydaşın katılımıyla zenginleştirilebilir.

EUBOF raporu ayrıca, yapay zekanın akıllı sözleşmelerin işlevselliğini artırabileceğine işaret etmektedir. Akıllı sözleşmeler, belirli koşullar yerine getirildiğinde otomatik olarak yürütülen bilgisayar programlarıdır. Yapay zeka ile güçlendirilen akıllı sözleşmeler, daha karmaşık işlemleri işleme yeteneğine kavuşabilir ve farklı sektörlerde yenilikçi uygulamalara yol açabilir.

Bununla birlikte, AB'nin bu alanda karşı karşıya kalacağı bazı zorluklar da bulunmaktadır. Blockchain ve yapay zeka teknolojileri henüz olgunlaşma aşamasındadır ve sürekli olarak gelişmektedir. Bu teknolojilerin mevzuatı ve düzenlemeleri ise henüz tam olarak oturmamıştır. AB'nin bu teknolojilerin potansiyelini tam olarak değerlendirebilmesi için düzenleyici çerçeveyi yenilikçi yaklaşımlarla güncellemesi gerekmektedir.

Ek olarak, yapay zekanın etik kullanımı ve veri gizliliği gibi konular da ele alınmalıdır. AB, yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve kullanımına yönelik etik ilkeler oluşturarak, bu teknolojilerin güvenli ve sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlamalıdır. Veri gizliliği açısından ise, blockchain teknolojisinin sunduğu şeffaflık ve güvenlik özellikleri, yapay zeka sistemlerinde kullanılan verilerin korunması için faydalı olsa da, bireysel veri haklarının korunmasına ilişkin düzenlemeler de gözden geçirilmelidir.

Sonuç olarak, EUBOF raporu, blockchain ve yapay zekanın birleşmesinin, AB için önemli fırsatlar sunduğunu ortaya koymaktadır. Ancak bu fırsatlardan yararlanabilmek için AB'nin yenilikçi bir yaklaşım benimsemesi, mevzuatı güncellemesi ve etik ilkeler oluşturması gerekmektedir. Bu adımlar atıldığında, AB, bu teknolojik dönüşümün ön saflarında yer alabilir ve küresel rekabette avantaj elde edebilir.

Raporda ayrıca, AB'nin blockchain teknolojisi alanında küresel bir bilgi merkezi haline gelmesi, diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini güçlendirmesi ve yeni teknolojilerden kaynaklanan sorunları ele alması için önerilerde bulunulmaktadır.