Blockchain’in İnsani Yardımda Yeni Rolü

Blockchain teknolojisinin gelişimi hızla devam ediyor ve bu süreçte insani yardım ve kalkınma sektörlerindeki ilerlemeleri, zorlukları ve gelecekteki potansiyeli değerlendirmek önemli hale geliyor.

2023 yılında Davos’ta blockchain, küresel iyilik için dönüştürücü bir güç olarak ilan edilmişti. Aradan geçen iki yıl içinde önemli ilerlemeler kaydedilirken, tanıdık zorluklar hala varlığını sürdürüyor.

Kripto piyasalarının yükselmesi ve düzenleyici çerçevelerin olgunlaşmasıyla birlikte inovasyon gelişse de, blockchain’in sosyal etki yaratma potansiyelini ne ölçüde gerçekleştirdiği sorusu gündemde kalmaya devam ediyor.

Blockchain’in insani yardım ve kalkınma alanlarındaki kullanımına dair umut verici gelişmeler, bu teknolojinin gerçek dünyada nasıl fark yaratabileceğini gösteriyor. Örneğin, Ruanda’da küçük çiftçiler, blockchain destekli platformlar aracılığıyla uygun fiyatlı traktör kiralama imkanına kavuştu.

Hello Tractor uygulaması, ekipman kullanımı, ödeme ve bakım işlemlerini blockchain ile şeffaf bir şekilde izleyerek tarımsal verimliliği artırdı ve yüz binlerce çiftçinin gelirlerini iyileştirdi.

Benzer şekilde, Filipinler, Kenya ve Bangladeş’te tokenizasyon sayesinde küresel tedarik zincirlerinde şeffaflık sağlandı. Ayrıca, EY’nin OpsChain teknolojisi kamu finansmanında şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlarken, dolandırıcılığı azaltma konusunda önemli bir araç olarak öne çıktı.

Bununla birlikte, erişilebilirlik ve altyapı sorunları blockchain’in daha geniş çapta benimsenmesinin önünde büyük bir engel olarak duruyor. Blockchain çözümleri genellikle güçlü internet bağlantısı ve teknik bilgi gerektiriyor.

Ancak, insani yardım uygulamalarına en çok ihtiyaç duyulan Güney Asya ve Sahra Altı Afrika gibi bölgelerde internet penetrasyonu oldukça düşük seviyelerde.

Bazı blockchain projeleri düşük teknolojiye sahip bölgeler için uyumlu çözümler geliştirse de, daha geniş bir benimseme için sistemik altyapı iyileştirmeleri gerekiyor.

Bir diğer önemli sorun ise ölçeklenebilirlik. Ethereum gibi büyük blockchain ağları, proof-of-stake modeline geçiş yapmış olsalar bile yüksek işlem ücretleri gibi sorunlarla karşılaşabiliyor.

Polygon gibi Layer-2 çözümleri bu sorunları hafifletmeye çalışsa da, teknik bilgi eksikliği bulunan bölgelerde karmaşıklık yaratıyor. Aynı zamanda, piyasa dalgalanmalarının yoğun olduğu dönemlerde, ağ tıkanıklıkları nedeniyle işlem maliyetleri insani yardım projeleri için karşılanamaz hale gelebiliyor.

Düzenleyici çerçevede ise Avrupa Birliği’nin MiCA (Kripto Varlık Piyasaları) düzenlemesi önemli bir kilometre taşı oldu. MiCA, kripto varlıklar ve stablecoin’ler için bir çerçeve sunarak sektöre şeffaflık ve güvenlik sağladı. Ancak, diğer büyük ekonomilerde düzenlemeler hâlâ çeşitlilik gösteriyor.

Örneğin, ABD’de düzenleyici kurumlar arasında yetki paylaşımı karmaşıklık yaratırken, Singapur daha yenilik dostu bir lisanslama çerçevesi sunuyor. Bu düzenleyici çeşitlilik, özellikle sınır ötesi insani yardım projeleri için zorluklar yaratıyor.

Blockchain teknolojisi 2025’te kritik bir dönemeçte bulunuyor. Hello Tractor ve OpsChain gibi projeler, bu teknolojinin potansiyelini göstermiş olsa da, daha büyük bir etki yaratmak için işbirliği, kapsayıcı tasarım ve güçlü düzenlemeler gerekiyor.

Blockchain, küresel kalkınmanın temel taşı olabilir; ancak vaat edilen etkiler ile pratikteki sonuçlar arasındaki boşluğu kapatmak hala önemli bir meydan okuma.