Norveç'in Dijital Para Kararı 2025'te Netleşecek

Norveç Merkez Bankası, Norges Bank, 2025 sonunda dijital para birimi (CBDC) çıkarıp çıkarmayacağına karar verecek.

Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Pal Longva, Bloomberg ile yaptığı bir röportajda, bankanın bu konuda bir tavsiye hazırlığında olduğunu belirtti. Kararın 2024'te netleşmesi bekleniyor. Longva, bu süreçte acele edilmediğini ve diğer Avrupa ülkelerine göre geri kalmadıklarını vurguladı.

İsviçre gibi ülkeler CBDC konusunda önemli adımlar atmış durumda. Nisan 2024'te İsviçre Merkez Bankası, halka açık bir CBDC çıkarmayacağını, ancak toptan CBDC (banka düzeyinde kullanılan) için pilot çalışmalarını 2026'ya kadar uzattığını duyurdu.

Ancak Longva, Norveç’in bu alandaki adımlarını dikkatli attığını ve henüz bir acele olmadığını ifade etti. Longva’nın açıklamasına göre, merkez bankası dijital para birimi hakkında yapılan çalışmaların karmaşık olduğu ve uzun süreli değerlendirmeler gerektirdiği belirtiliyor.

Norges Bank, hem perakende hem de toptan CBDC'yi incelemeye devam ediyor. Perakende CBDC, doğrudan tüketiciler tarafından kullanılacak bir dijital para birimi iken, toptan CBDC bankalar arası işlemlerde kullanılacak.

Longva’ya göre, son dönemde birçok merkez bankası, toptan CBDC'lere daha fazla odaklanma eğiliminde. Norveç de bu yaklaşıma ağırlık veriyor. Longva, "Son zamanlarda birçok merkez bankasında toptan yaklaşıma yönelik incelemelere daha fazla ağırlık verme eğilimi var, bu Norveç için de geçerli," diyerek bu eğilimin altını çizdi.

Öte yandan, perakende CBDC’nin daha karmaşık sorunlar doğurabileceğini belirten Longva, bu alanda dikkatli olunması gerektiğini vurguladı. Bir perakende dijital para birimi, merkez bankası ile özel bankalar arasındaki ilişkileri etkileyebilir ve finansal sistemde büyük değişikliklere yol açabilir.

Bu nedenle, Norges Bank’ın bu konuları ayrıntılı bir şekilde değerlendirmesi ve özel bankalar ile iş birliği içinde çalışması gerekiyor. Longva, “Diyalog ve iş birliği” vurgusu yaparak, sürecin sadece merkez bankasının kararıyla değil, paydaşlarla yapılacak ortak çalışmalarla şekilleneceğini ifade etti.

Norveç, dijital ödeme sistemlerinde oldukça ileri bir seviyede. Dünya Bankası verilerine göre, Norveç nüfusunun %98’i bir banka kartına sahip ve nakit kullanım oranı çok düşük. 2023 yılında yapılan Trading Platforms anketine göre, Norveçlilerin %95’inden fazlası mobil ödeme uygulamalarını tercih ediyor.

Nakit kullanımının giderek azalmasına rağmen, sabit bir oranda kaldığı gözlemleniyor. Norges Bank’ın 2024'te yaptığı bir ankette, katılımcıların sadece %2'si bir fiziksel mağazada ödeme yaparken nakit kullandıklarını belirtti.

Norges Bank, CBDC çalışmalarına iki yıl önce başladı ve pilot uygulama şu anda beşinci aşamasına girdi. Bu aşamanın sonuçları, Norveç’in dijital para birimi çıkarıp çıkarmayacağına dair nihai kararı belirleyecek.

Banka, bu kararı verirken diğer merkez bankalarının deneyimlerini ve dijital para birimlerinin getirdiği fırsatları dikkatle inceleyecek. Nihai kararın 2025 yılı sonunda açıklanması bekleniyor.

Norveç Merkez Bankası dijital para birimi konusunda temkinli ilerliyor ve çeşitli zorlukları değerlendirerek, toplumun ihtiyaçlarına en uygun çözümü bulmaya çalışıyor. Toptan ve perakende dijital para seçenekleri üzerinde duruluyor ve bu süreçte finansal sektörle yakın iş birliği sağlanması hedefleniyor.